Τα τελευταία χρόνια, επιχειρείται μία προσπάθεια απαξίωσης του αθλητισμού, εξαιτίας του ντόπινγκ και των δεινών που έχει φέρει η εμπορευματοποίηση. Και όμως, ο αθλητισμός, πέρα από απαγορευμένες ουσίες και κατακριτέες μεθόδους, μπορεί να αποτελέσει το καλύτερο φάρμακο για τον άνθρωπο, μία εξαιρετικά ισχυρή ασπίδα της υγείας
του Ηλία Τάταλα
Ειδικά στην Ελλάδα, όπου η παχυσαρκία θεωρείται συνήθης κατάσταση σε όλες τις ηλικιακές βαθμίδες και όπου οι θάνατοι εξαιτίας της υποκινητικότητας αυξάνονται διαρκώς. Μπροστά σε αυτά τα φαινόμενα το δημοσιογραφικό συγκρότημα της "Μακεδονίας" πήρε πρωτοβουλίες.
Η υγεία των Ελλήνων γίνεται όλο και πιο ευάλωτη. Οι κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν, οι ρυθμοί της καθημερινότητας και η κακή διατροφή απομακρύνουν τον σύγχρονο πολίτη όλο και περισσότερο από τη φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων, που έθεταν στο ίδιο επίπεδο την άσκηση του πνεύματος και του σώματος.
Την περασμένη Δευτέρα, στο αμφιθέατρο του Ολυμπιακού μουσείου της Θεσσαλονίκης η εφημερίδα "Μακεδονία" διοργάνωσε μία σημαντική ημερίδα με θέμα τον μαζικό αθλητισμό και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του Έλληνα. Με δεδομένες τις κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν και τους ρυθμούς της καθημερινότητας, η έλλειψη της άσκησης και της αθλητικής δράσης έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών, αλλά και στην οικονομία.
Μέσα από την ημερίδα και τις τοποθετήσεις των ειδικών κατέστη σαφές, ότι η χώρα μας υστερεί στην ανάπτυξη του μαζικού αθλητισμού, όπως και στην υιοθέτηση ατομικής αθλητικής συνείδησης από τον καθένα.
Χιλιάδες άνθρωποι κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους στη χώρα μας, από παθήσεις που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με την άσκηση και τον αθλητισμό. Ο καρκίνος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν κύριες αιτίες θανάτων και τα δεδομένα που παρουσίασε ο καρδιολόγος και καθηγητής αθλητιατρικής Αστέριος Δεληγιάννης στην ημερίδα της "Μακεδονίας", είναι ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία.
"Οι περισσότεροι θάνατοι προκαλούνται από τις καρδιαγγειακές παθήσεις και τον καρκίνο. Για την εμφάνιση κάποιων μορφών καρκίνου σημαντικό ρόλο παίζουν η υποκινητικότητα, η παχυσαρκία και το κάπνισμα. Ο αθλητισμός και η άσκηση μπορούν να καταπολεμήσουν αυτές τις διαταραχές τις υγείας, απλά και χωρίς υπερβολές. Με επιστημονικές αποδείξεις η άσκηση μπορεί να μειώσει εκτός από τις καρδιαγγειακές παθήσεις και τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού, του ορθού, του προστάτη και του εντέρου, καθώς καταπολεμούνται οι αιτίες που προκαλούν αυτές τις μορφές καρκίνου. Είναι χαρακτηριστική η έρευνα που έγινε στην Αγγλία μεταξύ των οδηγών και των εισπρακτόρων των διώροφων λεωφορείων. Οι εισπράκτορες είχαν μικρότερα ποσοστά εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων επειδή καθημερινά ασκούνταν την ώρα της εργασίας τους και ανεβοκατέβαιναν στα λεωφορεία, ενώ η εργασία των οδηγών ήταν καθιστική", τόνισε ο κ. Δεληγιάννης και πρόσθεσε ότι "καταλαβαίνω τα εμπόδια που βάζει ο σύγχρονος τρόπος ζωής αναφορικά με την καθημερινή άσκηση, όμως υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης. Ακόμη και μισή ώρα καθημερινού βαδίσματος ή η καύση τουλάχιστον χιλίων θερμίδων εβδομαδιαίως μπορούν να επιφέρουν βελτίωση της φυσικής κατάστασης και να λειτουργήσουν ως ασπίδα για την υγεία μας. Είναι γεγονός, ότι το 30% των ατόμων δεν ασκεί καμιά δραστηριότητα, το 28% ασκείται ελάχιστα και το υπόλοιπο ποσοστό έχει μέτρια ενασχόληση με τον αθλητισμό. Δυστυχώς, γίνεται μεγάλη προβολή στα φάρμακα, αν και το καλύτερο 'φάρμακο' για την υγεία και την ευεξία είναι ο αθλητισμός και η άσκηση", τόνισε ο κ. Δεληγιάννης και παρουσίασε ακόμη πιο αποθαρρυντικά στοιχεία: "Αν συνεχίσουμε να έχουμε την άσκηση έξω από τη ζωή μας, το 2058, με μαθηματική ακρίβεια, όλοι οι Ευρωπαίοι θα είμαστε παχύσαρκοι".
Πράγματι, το ζήτημα της παχυσαρκίας, ιδιαίτερα στην ελληνική κοινωνία, είναι ανησυχητικό. Όπως παρουσιάστηκε στην ημερίδα της "Μακεδονίας", το 1/3 του ελληνικού πληθυσμού είναι υπέρβαρο και το 1/5 παχύσαρκο, ενώ η χώρα μας έχει την πρώτη θέση στην παιδική παχυσαρκία μεταξύ των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η καθιστική ζωή και οι υπερβολικές σχολικές δραστηριότητες (σχολείο, φροντιστήριο, εκμάθηση ξένων γλωσσών) μειώνουν τις ελεύθερες ώρες, που θα έπρεπε να είναι αφιερωμένες στο παιχνίδι και στην άσκηση. Ταυτόχρονα, οι πολλές ώρες μπροστά στην τηλεόραση και στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, σε συνάρτηση με την κακή διατροφή, αποτελούν αιτίες για την αύξηση της παχυσαρκίας.
"Οι γονείς πρέπει να κόβουν μία ώρα από τα φροντιστήρια των παιδιών, μέσα σ' αυτό το απαράδεκτο σύστημα παιδείας, όπου πρωταγωνιστεί η παραπαιδεία και να τα στέλνουν στον αθλητισμό". Η προτροπή του υφυπουργού Αθλητισμού Γιάννη Ιωαννίδη έχει ακόμη μεγαλύτερη αξία, με δεδομένο ότι ο σχολικός αθλητισμός στη χώρα μας παραμένει σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Οι λίγες ώρες ανά εβδομάδα του μαθήματος της φυσικής αγωγής, τα ελάχιστα αξιόλογα σχολικά γυμναστήρια με τον ανάλογο εξοπλισμό και η περιστασιακή μόνο δυνατότητα αξιοποίησης των σχολικών γυμναστηρίων, μετά το πέρας της σχολικής βάρδιας από μαθητές και ενήλικες, αποτελούν πραγματικότητα.
Σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο του ΤΕΦΑΑ του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου και προπονητή του μπάσκετ Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου τα φαινόμενα είναι ανησυχητικά, αλλά υπάρχουν λύσεις. "Ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία, αφού στους ίδιους ρυθμούς ζουν οι άνθρωποι σε πολλά ακόμη μέρη του κόσμου, με τη διαφορά ότι αθλούνται σε υπερδιπλάσια ποσοστά. Όσοι δεν αθλούνται έχουν επιπλέον ρίσκο 30-60% για να παρουσιάσουν διαβήτη, 40-50% για καρκίνο του εντέρου και 30-50% για κατάγματα οστεοπόρωσης. Είναι προφανές, ότι το κράτος δεν έχει δώσει όση σημασία θα έπρεπε στο ζήτημα του αθλητισμού. Και όμως, η άσκηση και η ενασχόληση με τα σπορ έχει πολλαπλά οφέλη για το κράτος, τόσο σε κοινωνικό επίπεδο, όσο και σε οικονομικό, αφού αυτόματα μειώνονται οι δαπάνες για την υγεία. Τα μικρά ποσοστά άθλησης οφείλονται αφενός στην έλλειψη ενημέρωσης για τα ευεργετικά αποτελέσματα που επιφέρει ο αθλητισμός στην υγεία κάθε αθλούμενου και αφετέρου στην έλλειψη υποδομών, που παρατηρούμε όσοι ζούμε στη Θεσσαλονίκη. Στη Νέα Υόρκη, ανάμεσα στα τεράστια κτίρια και τους ουρανοξύστες υπάρχει το Σέντραλ Παρκ, με φυσικό περιβάλλον και χώρους άθλησης, όπου καθημερινά χιλιάδες πολίτες αθλούνται έστω και στοιχειωδώς. Το προηγούμενο καλοκαίρι ακόμη και η ποδοσφαιρική ομάδα της Μπαρτσελόνα με τους παίκτες που κοστίζουν δισεκατομμύρια, προπονήθηκε σε αυτόν το χώρο. Ως Θεσσαλονικιός αναρωτιέμαι, πού μπορώ να βρω έναν χώρο για να ασχοληθώ ευχάριστα με τον αθλητισμό και δεν μπορώ να δεχθώ ως απάντηση τη λύση της παραλίας της πόλης, που έχει ένα γήπεδο τένις. Λείπουν οι χώροι, λείπει και η ενημέρωση προς τον κάθε πολίτη και πρέπει η πολιτεία να κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση".
Η Πολιτεία και η τοπική αυτοδιοίκηση έχουν αναλάβει την εκπόνηση και λειτουργία των προγραμμάτων του μαζικού αθλητισμού. Το κράτος πέρα από τα προγράμματα που υλοποιούνται από τη γενική γραμματεία Αθλητισμού, χρηματοδοτεί ένα μέρος των προγραμμάτων που υλοποιούν οι δήμοι μέσω των αθλητικών οργανισμών τους. Η ενημέρωση, όμως, για την αναγκαιότητα συμμετοχής των πολιτών σε αυτά τα προγράμματα είναι ελλιπής και το ποσοστό συμμετοχής είναι ιδιαίτερα μικρό, κυρίως μακριά από τα αστικά κέντρα. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει η λύση της επίσκεψης στα ιδιωτικά γυμναστήρια, με τη διαφορά όμως, ότι εκεί ο αθλητισμός και η άσκηση, που αποτελούν κοινωνικά αγαθά, κοστίζουν περισσότερο.
ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΑΘΛΟΥΝΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΚΑΙ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΟΥΝ ΛΙΓΟΤΕΡΟ
Το πείραμα της Φινλανδίας
Πέρα από τις οποιεσδήποτε ευθύνες του κράτους στο επίπεδο της προβολής και των υποδομών, είναι σημαντικό να αποκτήσει ο κάθε Έλληνας συνείδηση και παιδεία γύρω από την άσκηση και τον αθλητισμό. Κυρίως στις σκανδιναβικές χώρες, αυτή η παιδεία είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη και οι πολίτες κάνουν αθλητισμό όπου και όπως μπορούν. Ταυτόχρονα έχουν υιοθετήσει έναν διαφορετικό τρόπο ζωής σχετικά με τις ώρες που περνούν καθημερινά σε καφετέριες ή τη συχνότητα που επισκέπτονται τα φαστ φουντ.
"Το 2002 στη Φινλανδία δημιουργήθηκε μετά από έρευνες ένα κρατικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη του αθλητισμού, το οποίο θα διαρκέσει μέχρι το 2015. Οι υπεύθυνοι συμφώνησαν ότι με την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας είναι δυνατόν να βελτιωθεί αρκετά η λειτουργική ικανότητα και η υγεία του πληθυσμού. Το επιπλέον όφελος είναι ότι θα περιορισθούν οι δημόσιες δαπάνες κυρίως στον κλάδο της υγείας. Οι Φινλανδοί κατέληξαν ότι για κάθε ευρώ που ξοδεύει το κράτος για την ανάπτυξη του αθλητισμού, το κέρδος είναι 4,1 ευρώ. Η μείωση δαπανών για τη νοσοκομειακή περίθαλψη μειώνεται μεταξύ 25-35%" ανέφερε ο Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου.
Περισσότερες παραμέτρους, ως προς την οργάνωση του μαζικού αθλητισμού σε θεσμικό επίπεδο, θέτει ο πρόεδρος της Ένωσης Γυμναστών Βορείου Ελλάδος, Σάκης Παπαγεωργίου χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της Φινλανδίας. "Στην Ελλάδα ξοδεύουμε αναλογικά μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ για τον αθλητισμό, απ' ό,τι ξοδεύει η Φινλανδία. Και όμως, στην Ελλάδα αθλείται το 10% των πολιτών, ενώ στη Φινλανδία το 60%. Στη χώρα μας το κράτος δαπανά ετησίως 57 εκατομμύρια ευρώ μόνο για τις αθλητικές ομοσπονδίες, που ασχολούνται με την ελίτ του αθλητισμού και τη βιτρίνα. Δεν υπολογίζονται τα χρήματα για την Ολυμπιακή προετοιμασία, τα πριμ των αθλητών ή τα έξοδα για τον επαγγελματικό αθλητισμό. Πιστεύω, ότι επιβάλλεται η ίδρυση και η λειτουργία μίας ομοσπονδίας ή ενός οργανισμού που θα έχει αποκλειστικό αντικείμενο τον μαζικό αθλητισμό και τη συμμετοχή όλων των πολιτών".
ΑΠΟΨΗ
ΘΕΛΕΙ ΤΡΟΠΟ Η ΑΘΛΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
του Ηλία Τάταλα
Ένα σχολικό συγκρότημα, με σύγχρονο γυμναστήριο και προαύλιο χώρο με δέντρα και διαδρόμους περιπάτου. Πάρκα, στα οποία θα συγκεντρώνονται οι πολίτες και θα συνδυάζουν στιγμές χαλάρωσης και αθλητισμού. Δημοτικά γυμναστήρια και εγκαταστάσεις στις οποίες οι πολίτες που επιβαρύνονται με τα δημοτικά τέλη θα μπορούν να γυμνάζονται δωρεάν και χωρίς εισιτήρια εισόδου, υπό την επίβλεψη ειδικών. Κολυμβητήρια, που θα λειτουργούν αποκλειστικά για τους πολίτες με ελαστικό ωράριο, ώστε να εξυπηρετούν τους εργαζόμενους και τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Όλες αυτές οι προτάσεις δεν είναι εξωπραγματικές, ούτε ανεφάρμοστες, αντιθέτως αποτελούν μονόδρομο για ένα οργανωμένο κράτος που θέλει να φροντίσει για την υγεία και την ποιότητα ζωής των πολιτών του. Το κόστος είναι ελάχιστο μπροστά στα οφέλη. Για παράδειγμα, η κατασκευή ενός σχολικού γυμναστηρίου που θα παραμένει ανοικτό για τους πολίτες της γειτονιάς, δεν ξεπερνά σε κόστος το 10% των χρημάτων που απαιτούνται για την κατασκευή του σχολικού συγκροτήματος, όπως ανέφερε στην ημερίδα της "Μακεδονίας" ο δήμαρχος Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης.
Αν στα πάρκα αντί για μάρμαρα και πλάκες τοποθετηθεί χώμα το κόστος θα είναι ακόμη μικρότερο. Όσο για το δίλημμα πάρκινγκ ή πάρκο-αθλοχώρος, η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Πρωτίστως αθλοχώρος και στη συνέχεια πάρκινγκ, διότι κανενός η υγεία δεν κλονίστηκε επειδή άργησε να βρει θέση για το αυτοκίνητό του. Αντιθέτως, όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις των ειδικών στην ημερίδα, η υγεία πολλών συνανθρώπων μας έχει βλαφθεί, επειδή δεν μπορούν να κάνουν αθλητισμό.
πηγη: Μακεδονια