Η ατμοσφαιρική ρύπανση παραμένει το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα στην ΕΕ. Κυρίως δε εάν προσμετρηθούν και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, επισημαίνει ο Γενς Χίλγκενμπεργκ, από τον γερμανικό Σύνδεσμο Περιβάλλοντος και Προστασίας της Φύσης: «Το αέριο αυτό συνιστά το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα παγκοσμίως», όπως λέει.
Η νέα έρευνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος καταδεικνύει ότι η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στην Ευρώπη παραμένει άκρως ανησυχητική. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 90 % των κατοίκων των ευρωπαϊκών πόλεων είναι εκτεθειμένο σε ποσότητα ρύπων που o Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτηρίζει επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία. Όπως εξηγεί ο Γενς Χίλγκενμπεργκ, «πρόκειται για αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα, του αζώτου και τα αιωρούμενα σωματίδια».
Η ρύπανση παραμένει
Εντούτοις, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετά για να καθαρίσει ο αέρας, όπως επισημαίνεται στην έκθεση. Έτσι οι εκπομπές συγκεκριμένων αιωρούμενων σωματιδίων έχουν μειωθεί σε όλη την Ευρώπη κατά 15 %. «Το πρόβλημα όμως είναι ότι η ρύπανση παραμένει, απλά δεν τη βλέπουμε», λέει ο ειδικός. Μπορεί εν τω μεταξύ τα νέα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα να είναι εφοδιασμένα με φίλτρα σωματιδίων και το μεγαλύτερο μέρος τους να μην εκπέμπεται πλέον στην ατμόσφαιρα, ωστόσο ορισμένα μικροσκοπικά σωματίδια εξακολουθούν να μολύνουν την ατμόσφαιρα. «Τα σωματίδια αυτά διεισδύουν μέσω του αίματος στον εγκέφαλο και μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες», προειδοποιεί ο Χάικο Μπαλσμάγερ, από την οικολογική Λέσχη Αυτοκινήτου της Γερμανίας.
Μαζί με το γερμανικό Σύνδεσμο Περιβάλλοντος και Προστασίας της Φύσης αλλά και άλλες ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές οργανώσεις, η Λέσχη προσπαθεί να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα. Γι΄ αυτό το σκοπό δημιούργησαν το πρότζεκτ Clean Air. «Θέλουμε, για παράδειγμα, να συμβάλουμε ώστε οι κάτοικοι των πόλεων να χρησιμοποιούν και πάλι τα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς και τα ποδήλατα», λέει ο Μπαλσμάγερ, επιρρίπτοντας μερίδιο ευθύνης και στην ΕΕ: «Τα μέτρα που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα, δεν επαρκούν. Χρειαζόμαστε καλύτερες οδηγίες».
«Ευρωπαϊκές ευθύνες» βλέπει από την πλευρά του και ο Γενς Χίλγκενμπεργκ, αλλά όχι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως λέει: «Οι οδηγίες που αποφασίζονται είναι καλές, δεν εφαρμόζονται όμως σωστά από τις χώρες μέλη». Επιπλέον, όπως επισημαίνει, κάθε χώρα αντιμετωπίζει τα δικά της ιδιαίτερα προβλήματα: «Στην Πολωνία ο αέρας μολύνεται από τη βιομηχανία άνθρακα, στη Δανία οι άνθρωποι καίνε ξύλα για θέρμανση, αυξάνοντας τους ρύπους ενώ στη Γερμανία το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στις συγκοινωνίες».
Περιβαλλοντικές ζώνες στη Γερμανία
Σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες ωστόσο η Γερμανία έχει κάνει σημαντικά βήματα, λέει ο Χίλγκενμπεργκ: «Ένα θετικό παράδειγμα είναι οι περιβαλλοντικές ζώνες για τα αυτοκίνητα. Στις ζώνες αυτές, που υπάρχουν ήδη σε πολλές γερμανικές πόλεις, επιτρέπεται να εισέρχονται μόνον αυτοκίνητα με χαμηλές εκπομπές ρύπων». Το γερμανικό παράδειγμα μπορεί να αποτελέσει πρότυπο.
Αυτό που ζητούν επίσης οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι ο καλύτερος έλεγχος εκείνων των οχημάτων που δεν συμμετέχουν στις «κλασικές συγκοινωνίες όπως είναι οι κατασκευαστικές μηχανές, πλοία, εκσκαφείς και γερανοί. «Στην παρούσα φάση η ΕΕ αναθεωρεί τη σχετική οδηγία», λέει ο Χίλγκενμπεργκ. «Έχουμε την ελπίδα ότι ορισμένοι κανόνες θα γίνουν πιο αυστηροί».
Την εκτίμηση ότι η ΕΕ συμβάλει στην προστασία του κλίματος συμμερίζεται και ο Χάικο Μπαλσμάγερ: «Στην παρούσα φάση η ΕΕ αναπροσαρμόζει τη στρατηγική της για την καθαρότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και επεξεργάζεται ένα πακέτο που θα δημοσιοποιηθεί το Νοέμβριο». Αυτό θα περιλαμβάνει οδηγία για τα εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών αερίων. «Αναμένουμε την αυστηροποίηση των ορίων που είναι απαραίτητα για την προστασία του πληθυσμού».
Παρά τα όποια προβλήματα πάντως, όπως αναφέρεται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, συγκριτικά με άλλες ηπείρους η Ευρώπη βρίσκεται ακόμη σε πλεονεκτική θέση. Σε μεγαλουπόλεις της Αφρικής και της Ασίας οι εκπομπές ρύπων είναι κατά πολύ μεγαλύτερες.
